O niepłodności mówi się, gdy para współżyjąca ze sobą regularnie przez okres roku nie stosująca żadnych zabezpieczeń nie może doczekać się ciąży.
Przyjmuje się, że w Polsce co piąta para ma kłopoty z zajściem w ciążę. Około 80% par doczeka się potomka w ciągu pierwszego roku starań.
Kolejne 10% par – doczeka się ciąży w drugim roku, a pozostałe 10% – wymaga specjalistycznych badań i podjęcia leczenia niepłodności.
Za większość tych przypadków odpowiada niepłodność pierwotna. Niepłodność pierwotna jest wtedy, gdy kobieta mimo warunków obiektywnych sprzyjających zajściu w ciążę nigdy dotychczas w niej nie była. Niepłodność wtórna jest wtedy, kiedy kobieta, która po przebytych porodach bądź poronieniu nie może zajść w ciążę. Niepłodność dotyka 10-15 % par w wieku reprodukcyjnym. Niestety nie zawsze jesteśmy w stanie ustalić konkretną przyczynę. Istnieje jednak wiele czynników ryzyka, które mogą wpływać na czasowe zaburzenia płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jak pokazują dane statystyczne 35% niepłodności leży po stronie kobiet i tyle samo u mężczyzn. Z kolei w 25 % przypadkach niepłodność dotyka obojga partnerów. Niepłodność stanowi ogromny problem dla wielu par, który staje się często przyczyną frustracji, smutku, a nawet depresji. Seks jest czynnością mechaniczną a nie rozkoszą. Ponadto ciągłe dopytywanie rodziny i znajomych o potomstwo przyprawia o mdłości.
Przyczyny niepłodności u kobiet
– Wiek po wyżej 35 roku życia – znacznie spadają szanse na zapłodnienie.
– Zaburzenia owulacji – stanowi ok. 1/3 przypadków niepłodności u kobiet.
– Torbiele jajników
– Endometrioza – stanowi 30-50% przypadków niepłodności u kobiet. Endometrium (błona wyścielająca macicę od wewnątrz) zagnieżdża się w innych miejscach jak np. jajniki czy jajowody. Reaguje ona pod wpływem zmian hormonalnych identycznie jak macica krwawiąc i powiększając swe rozmiary z miesiąca na miesiąc tworząc cystę tzw. torbiel czekoladową.
– Zespół policystycznych jajników (PCO) – charakteryzuje się nadmiarem męskich hormonów (androgenów), zaburzeniami miesiączkowania, brakiem jajeczkowania, niepłodnością, hirsutyzmem – nadmiernym owłosieniem, łojotokiem, trądzikiem, łysieniem.
– Choroby zapalne miednicy mniejszej (chlamydia, rzeżączka, wirus opryszczki), w przebiegu usunięcia ciąży.
– Zaburzenia fazy lutealnej (sekrecyjnej) – zmniejszenie produkcji progesteronu przez ciałko żółte powstałe z resztek pęcherzyka, z którego została uwolniona komórka jajowa.
– Mięśniaki macicy.
– Zaburzenia układu odpornościowego – kobieta wytwarza przeciwciała przeciwko plemnikom, gdyż jej organizm rozpoznaje jej jako obcy antygen. W efekcie niszczy plemniki.
– Ciąża pozamaciczna – każda kolejna zwiększa ryzyko niepłodności aż o 40% i przyczynia się do kolejnej.
– Wady anatomiczne (niedorozwój macicy, tyłozgięcie macicy, brak jajników, przegroda macicy).
– Przebyte operacje jamy brzusznej – mogą tworzyć się zrosty, które mogą blokować jajowody, jajniki i macicę.
– Leki (antybiotyki, środki przeciwbólowe – aspiryna, przeciwdepresyjne, hormonalne – duże dawki estrogenów i kortykosteroidów, duże dawki chininy, morfina, kokaina, leki cytotoksyczne).
– Niedostateczne otwarcie szyjki macicy, mała produkcja śluzu bądź jego brak, zbyt gęsty śluz.
– Wysokie stężenie prolaktyny (hiperprolaktynemia) – może spowodować zaburzenia jajeczkowania oraz brak miesiączki.
– Choroby nowotworowe.
– Chemioterapia i radioterapia.
– Choroby ogólnoustrojowe (zapalenie nerek, niedoczynność tarczycy, wole Hasimoto, gruźlica, nadciśnienie tętnicze, cho
roby trzustki i wątroby, niedokrwistość, anoreksja, cukrzyca, przewlekły alkoholizm).
– Czynniki środowiskowe (palenie papierosów, przewlekły hałas, promieniowanie elektromagnetyczne – rad, kobalt, kadm i ołów).
Przyczyny niepłodności u mężczyzn
– Wiek powyżej 40 roku życia – plemniki są mniej ruchliwe.
– Choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, gruźlica, choroby tarczycy, trzustki i wątroby, zapalenie nerek, uszkodzenia jąder w wyniku świnki, kiła).
– Impotencja.
– Choroby jąder (nowotwory, wodniak jąder, wnętrostwo, nieczynność idiopatyczna, żylaki powrózka nasiennego, zapalenie jąder i pęcherzyków nasiennych).
– Zapalenie gruczołu krokowego.
– Ejakulacja wsteczna – plemniki dostają się do pęcherza moczowego, zamiast wypływać na zewnątrz.
– Choroby genetyczne (Zespół Klinefeltera, Zespół Pradera-Williego, Zespół Kallmana, mutacja genu CFTR – odpowiedzialnego za wrodzony niedorozwój nasieniowodów).
– Alkohol, narkotyki (morfina, kokaina), palenie tytoniu, leki (ketokonazol, nitrofurantoina, cymetydyna, spironolakton, salazosulfapirydyna, guanetydyna, leki przeciwnowotworowe, duże dawki androgenów i kortykosteroidów, duże dawki chininy).
– Obcisłe spodnie wykonane z tworzyw sztucznych.
– Nagrzewanie okolic jąder promieniowaniem elektromagnetycznym (trzymanie laptopa na kolanach, telefon komórkowy w kieszeni). Zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn przeprowadza się szczegółowe badania mające na celu znalezienie przyczyny niepłodności. Na podstawie wyników badań lekarz zaleci stosowną terapię w zależności od typu schorzenia (farmakologiczna, zabiegi chirurgiczne np. udrożnienie jajowodów, inseminacje domaciczne).
Badania dla kobiet
– badanie ginekologiczne
– badanie USG
– badanie drożności jajowodów
– laparoskopia
– badania hormonalne
– badania bakteriologiczne.
Badania dla mężczyzn
– USG,
– konsultacja urologiczna,
– badanie prostaty,
– kontrola hormonalna,
– bakteriologia.
Należy pamiętać, że dużą rolę w leczeniu i zapobieganiu niepłodności odgrywa właściwa dieta, bogata w witaminy i minerały, zwłaszcza cynk, selen, magnez, żelazo, potas, wapń, witaminy C, E, zdrowy, higieniczny tryb życia, regularny ruch na świeżym powietrzu, unikanie alkoholu, tytoniu czy narkotyków.
Kobieta wypalająca dziennie 20 papierosów jej szanse na zajście w ciążę spadają aż o 20%! Trzeba unikać nadmiernego stresu, starać się dużo wypoczywać. Kobiety powinny też zapobiegać infekcjom dróg rodnych, unikać zbyt częstych irygacji pochwy oraz stosunków podczas miesiączki, gdyż łatwo wtedy o zakażenia.
Kuracje na bezpłodność – medycyna naturalna
– Sok z jemioły – do kupienia w aptekach i sklepach zielarskich.
– Krople propolisowe – działają ogólnie wzmacniająco (2 razy dziennie 15 kropli).
– Olej z wiesiołka – poprawia jakość śluzu płodnego u kobiet, polepsza ukrwienie śluzówki macicy, przedłuża fazę poowulacyjną. Najlepiej przyjmować dłuższy czas przed planowanym poczęciem.
– Zioła Bonifratów – zmieszać po 50g ziela lebiodki, rumianku, ziela macierzanki, pokrzywy, dziurawca, ziela rdestu ptasiego oraz po20g ziela ruty, nagietka i ziela nostrzyka. Łyżeczkę ziół zalać szklanką wrzątku, zaparzać pod przykryciem 30 min. Pić przez snem.
– Zioła Ojca Klimuszko – zmieszać równe porcje szyszek chmielu, ziela przywrotnika, ziela krwawnika, liści ruty, ziela nostrzyka, kwiatu lawendy, kłącza tataraku, kwiatu nagietka i owocu róży. Łyżkę ziół zalać szklanką wrzątku, odstawić na 3 godziny pod przykryciem. Następnie przecedzić. Pić 3 razy dziennie szklankę przez posiłkiem.
– Selen z witaminą E (tabletki) – zwiększa płodność mężczyzn.
– Kwas foliowy – zapobiega poronieniom i wadom centralnego układu nerwowego płodu. Zaleca się przyjmować na 3-4 miesiące przed planowanym poczęciem.
– Wzmacniająca mieszanka O. Sroki przeciwko poronieniom – zmieszać po 100g koszyczka rumianku, owoców róży, po 50g melisy, ziela dziurawca, mięty pieprzowej oraz 20g kwiatu nagietka. Zioła zmieszać, wsypać łyżeczkę na szklankę wrzątku, naparzać pod przykryciem 20-30 min. Pić raz dziennie przed spaniem. Można osłodzić łyżką syropu malinowego lub z czarnej porzeczki.
