Olej kokosowy jest trochę kontrowersyjnym produktem spożywczym, ponieważ jedni zachwalają jego korzystne właściwości, a inni zwracają uwagę na wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Panie zapewne znają kosmetyczne właściwości oleju kokosowego, który jest powszechnie stosowany do nawilżania skóry oraz włosów. Ostatnio jest również coraz popularniejszym produktem kuchennym, ale nie wszyscy są przekonani co do jego pozytywnych właściwości.
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat olej kokosowy był postrzegany w krajach zachodnich jako produkt szkodliwy, ponieważ utożsamiano go z przyczynami zawałów serca oraz innymi negatywnymi skutkami jego stosowania. Jest to dość ciekawe, ponieważ olej kokosowy pochodzi z rejonów tropikalnych i jest regularnie używanym składnikiem tamtejszej kuchni. Cały problem polegał na tym, że poziom nasyconych kwasów tłuszczowych w oleju kokosowym wynosi aż 93%. Ich nadmierne spożywanie (np. w postaci tłustych potraw pochodzenia zwierzęcego) podnosi poziom cholesterolu i przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Zastanawiające jest to, że mieszkańcy Filipin, Indonezji, Indii, Malezji czy też Sri Lance (tam właśnie głównie uprawia się palmy kokosowe) nie chorują na choroby układu krążenia częściej niż obywatele innych rejonów świata. Wręcz przeciwnie, stosowana przez nich kuchnia uważana jest powszechnie za zdrową.
Dopiero niedawno zaczęto dokładnie badać właściwości oleju kokosowego
Palma kokosowa była niegdyś określana mianem drzewa życia. Dlatego też doniesienia na temat negatywnego wpływu oleju kokosowego na nasze zdrowia wydają się mało intuicyjne. Okazało się, że faktycznie oskarżenia te były bezpodstawne, ponieważ problematyczne tłuszcze nasycone dzielą się na krótko-, średnio-, długo- oraz bardzo długo- łańcuchowe. I to właśnie tłuszcze zawierające długołańcuchowe kwasy tłuszczowe są problematyczne. Natomiast w oleju kokosowym występują głównie średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które przyczyniają się do wzrostu tzw. dobrego cholesterolu, czyli HDL (High Density Lipoprotein – lipoproteina wysokiej gęstości). Z drugiej strony występujący w nim również kwas laurynowy, który ma bakteriobójcze i wzmacniające odporność właściwości, przyczynia się również do niewielkiego wzrostu poziomu „złego” cholesterolu LDL. Co prawda olej kokosowy w porównaniu z innymi olejami roślinnymi wypada gorzej właśnie ze względu na ogólne podnoszenie cholesterolu. Jest również wysoko kaloryczny. Jednak olej kokosowy jest szybko przetwarzany na energię, dlatego też jego umiarkowane stosowanie korzystnie wspomaga dietę.
Dwa rodzaje oleju kokosowego: rafinowany oraz nierafinowany
Na pólkach sklepowych znajdziecie różne rodzaje olejów kokosowych, które różnią się nie tylko ceną, ale również właściwościami. Proces rafinacji polega na poddaniu oleju wysokim temperaturom, które mają za zadanie wydłużyć okres jego przydatności. Dodatkowo w tym celu stosowane są często środki chemiczne. Rafinowany olej kokosowy poznać można nie tylko po niższej cenie oraz długim okresie przydatności. Nie posiada on również charakterystycznego kokosowego smaku i zapachu. Dla niektórych osób jest to zaleta, ale należy pamiętać o tym, że jest on również uboższy w składniki odżywcze. Osoby, które cenią zdrowy tryb życia, wybierają natomiast olej nierafinowany. Można go poznać po oznaczeniach typu virgin, tłoczony na zimno oraz nieoczyszczony. Niestety nierafinowany olej kokosowy jest dwa razy droższy od tego, który został poddany obróbce termicznej.
Olej kokosowy w kuchni
Jednym z popularniejszych zastosowań oleju kokosowego jest smażenie oraz pieczenie. Idealnie sprawdzi się w tej roli jako zamiennik masła oraz innych tłuszczy. Jego wysoka temperatura dymienia (około 205 stopni Celsiusza) powoduje, że podczas przygotowania potraw pozostaje stabilny i nie zapala się. Dzięki temu nie wydziela substancji rakotwórczych. Osoby, które chcą stosować olej kokosowy jako składnik diety odchudzającej, powinny spożywać go około 20 – 30 ml dziennie. Jest on łatwo przyswajalnym źródłem energii, a zawarte w nim tłuszcze średniołańcuchowe nie odkładają się w formie tkanki tłuszczowej. Dochodzą do tego właściwości sycące, które pomagają ograniczyć podjadanie między posiłkami.
