Menopauza zwana przekwitaniem lub klimakterium jest naturalnym procesem zaniku menstruacji u kobiet w skutek osłabienia funkcji hormonalnej jajników.
Menopauza występuje zazwyczaj u kobiet w wieku 45-55 lat. Czasem jednak mogą przechodzić ją kobiety czterdziestoletnie (menopauza przedwczesna) w wyniku zaburzeń czynności jajników. U kobiet po zabiegach chirurgicznych (usunięcie jajników) bądź po chemioterapii dochodzi do wystąpienia menopauzy sztucznej. Zazwyczaj ostatnia miesiączka przypada na 50 rok życia.
Za początek klimakterium uważa się fakt, gdy u kobiety w średnim wieku nie występuje miesiączka przez 6-12 miesięcy.
Dochodzi do tego niski poziom hormonów: FSH wynosi poniżej 30j/l, zaś stężenie estradiolu jest mniejsze niż 30 pg/mol. Klimakterium jest to proces złożony i trwa zazwyczaj od 2-10 lat. Kojarzone jest często negatywnie z uwagi na liczne, często uciążliwe dolegliwości, na które skarży się większość kobiet. Menopauza nie oznacza wcale schyłku życia, wręcz przeciwnie to nowy etap w życiu kobiety, który nierzadko stanowi 1/3 długości jej życia. Menopauza dzieli się na trzy okresy:
- Okres przedmenopauzalny (premenopauza) – to okres kilku lat poprzedzający wystąpienie ostatniej miesiączki, podczas którego pojawiają się pierwsze hormonalne zmiany niewydolności jajników.
- Okres okołomenopauzalny (perimenopauza) – czyli okres przekwitania (klimakterium) – to okres kilku lat poprzedzających menopauzę i okres kilku lat po menopauzie.
- Okres postmenopauzalny (peimenopauza) – to okres kilku lat po menopauzie.
Najczęściej obserwowane dolegliwości menopauzy
– Uderzenia gorąca i nocne poty, nagłe dreszcze,
– Spadek energii,
– Zaczerwienia na twarzy, szyi i dekolcie,
– Nieregularne miesiączki (zmniejszenie częstotliwości i obfitości krwawień)
– Zaburzenia snu (bezsenność),
– Niepokój, stany depresyjne,
– Przyrost masy ciała,
– Rozdrażnienie, zmęczenie, płaczliwość, zmienność nastroju,
– Suchość pochwy i ból podczas stosunku, podatność na stany zapalne pochwy,
– Obniżone libido,
– Problemy z koncentracją i pamięcią,
– Sucha skóra, nadmierne wypadanie włosów,
– Bóle głowy, mięśni i stawów,
– Częste oddawanie moczu (problem nietrzymania moczu, infekcje pęcherza).
[vlikebox]
Kobiety w okresie menopauzalnych obarczone są kilkoma groźnymi powikłaniami m in. osteoporozą (zrzeszotnienie kości), miażdżycą, rakiem sutka i endometrium.
Jeśli dolegliwości menopauzy utrudniają nam codzienne życie, lekarz ginekolog po uprzednim zbadaniu zaleci hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która opiera się na przyjmowaniu syntetycznego estrogenu i progesteronu w dawce terapeutycznej. Jednakże istnieje wiele kontrowersji co do jej stosowania. Do najczęstszych powikłań HTZ należą: nadciśnienie tętnicze, rak sutka, choroba zakrzepowo-zatorowa naczyń, niewydolność wątroby oraz hipercholesterolemia. Hormonalnej terapii zastępczej nie można stosować w przypadku następujących chorób: cukrzyca, nadciśnienie, przebyty rak jajnika bądź endometrium. Objawy menopauzy można łagodzić na wiele różnych sposobów, orzeźw wszystkim stosując zbilansowaną dietę, bogatą składniki odżywcze. Spożywanie soi i nasion lnu jest pomocne w okresie przekwitania, gdyż równoważy niedobór estrogenów.
Obecnie dużym zainteresowanie cieszą się roślinne preparaty zawierające fitohormony czyli Fitohormonalna terapia zastępcza (FTZ).
Fitoestrogeny są naturalnymi związkami roślinnymi, które oprócz działania antyutleniającego i grzybobójczego wykazują działanie estrogenie. Do fitoestrogenów należą: izoflawony (występują w soi), kumestany (występują w czerwonej koniczynie, kiełkach fasoli i nasionach słonecznika) oraz lignany (olej z siemienia lnianego). Do naturalnych sposobów radzenia sobie z objawami menopauzy jest stosowanie roślin leczniczych – ziół). Do pomocnych ziół należą: szałwia, pluskwica groniasta, melisa, miłorząb japoński (Ginko-Biloba), czerwona koniczyna, wiesiołek, dziurawiec, nagietek, męczennica cielista (passiflora incarnata), werbena, waleriana (kozłek lekarski), żeń-szeń oraz szyszki chmielu.
[vlikebox]
