Cukrzyca ciężarnych dotyczy ok. 2-12 % kobiet w okresie ciąży. Pojawia się samoistnie zazwyczaj między 24-28 tygodniem ciąży i ustępuje zwykle po porodzie (80-90% przypadków). Jeśli nie znika po porodzie oznako, iż kobieta cierpiała na cukrzycę typu I lub II jeszcze przed ciążą.
Cukrzyca w ciąży powstaje w wyniku nietolerancji glukozy prawdopodobnie z powodu wzrostu poziomu hormonów na początku ciąży: laktogenu (hormonu łożyska), prolaktyny, gonadotropiny kosmówkowej, hormonu luteinizującego, kortyzolu, progesteronu oraz glukagonu będącego antagonistą insuliny. Nie leczona jest groźna zarówno dla matki jak i rozwijającego się płodu. Dlatego szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia uchroni płód przed wadami.
Objawy cukrzycy ciążowej:
- częste oddawanie dużych ilości moczu,
- zmęczenie,
- zwiększony apatyt bez przybierania na wadze,
- zwiększone pragnienie,
- zaburzenia widzenia (zamazany obraz),
- świąd skóry i jej suchość,
- stany zapalne pochwy.
Diagnostyka cukrzycy w ciąży
Na szczęście łatwo wykryć cukrzycę u kobiet ciężarnych podczas badania poziomu glukozy we krwi i comiesięcznego badania moczu. Prawidłowy wynik poziomu glukozy we krwi na czczo wynosi od 65-105 mg/dl. Jeśli poziom glukozy przekracza 105 mg/dl należy wykonać badanie z doustnym obciążeniem 75 mg glukozy (pije się bardzo słodki płyn). Po godzinie sprawdza się wartość glukozy, jeśli wynosi 140-200 mg/dl – oznacza nietolerancję glukozy, a powyżej 200 mg/dl – cukrzycę.
Wpływ cukrzycy na przebieg ciąży i zdrowie dziecka
Cukrzyca może zagrażać zdrowiu matki i płodu, mogą pojawić się następujące powikłania:
- poronienie,
- infekcje dróg moczowych,
- wielowodzie,
- zatrucie ciążowe (gestoza),
- przedwczesny poród, często zakończony cesarskim cięciem,
- nadciśnienie,
- stan przedrzucawkowy,
- zagrożenie krwotokiem poporodowym,
- wady serca, nerek, uładu kostnego i układu nerwowego (wodogłowie, bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa, bezczaszkowie) u noworodków,
- zwiększona umieralność okołoporodowa,
- makrosomia – wysoka masa urodzeniowa noworodka (powyżej 4 kg),
- zaburzenia oddychania noworodka,
- nasilona żółtaczka u noworodka (hiperbilirubinemia),
- objawy cukrzycy mogą pojawić się także podczas kolejnej ciąży.
Leczenie
Kobieta, u której wykryto cukrzycę powinna być pod stałą kontrolą diabetologa. Za pomocną glukometru powinna codziennie sprawdzać poziom cukru w krwi. Podstawą leczenia jest także ścisłe przestrzeganie diety. W przypadku nie unormowania poziomu glukozy ciężarna będzie musiała przyjmować insulinę w zastrzykach.
Dieta w cukrzycy ciążowej
W przypadku cukrzycy ciążowej należy ściśle przestrzegać zasad diety, która powinna opierać się na spożywaniu 5-6 niewielkich posiłków w równych odstępach czasu. Bezwzględnie należy odstawić wszelkie słodycze oraz potrawy obfitujące w cukier. Należy spożywać dużo owoców tych mniej słodkich, warzyw, nabiał, produkty pełnoziarniste, ryby, chude mięso. Białe pieczywo trzeba zastąpić razowym. Szczegółową dietę określa diabetolog.