Lekarze często alarmują, kiedy wyniki pacjenta wskazują na niedobór jakiegoś pierwiastka.
Okazuje się jednak, że nie tylko niedobór może być szkodliwy. W myśl zasady, co za dużo to niezdrowo — nadmiar także może być niebezpieczny dla naszego organizmu. Pierwiastkiem, który często zdarza się przedawkować, jest potas, a schorzenie to nazywamy hiperaliemią.
Potas wraz z chlorem i sodem należy do elektrolitów, tzn. minerałów, które rozpuszczają się w wodzie i przenoszą ładunki elektryczne.
A ponieważ nasz organizm w większości składa się z wody, potas jest wszędzie: wewnątrz komórek, w przestrzeni międzykomórkowej, w chłonce i we krwi. Wszystkie elektrolity ściśle ze sobą współpracują. Aby organizm mógł właściwie funkcjonować, trzeba dostarczyć mu każdego, w odpowiednich proporcjach.
Mianem hiperkaliemii określa się nadmiar potasu w organizmie.
Pierwiastek ten odpowiada za napięcie mięśni, wpływa na przemianę białek i węglowodanów, reguluje pracę układu nerwowego i jest głównym składnikiem płynu wewnątrzkomórkowego. Potas odpowiada także za wiele innych aspektów funkcjonowania organizmu. Potas odpowiada za równowagę kwasowo-zasadową organizmu, a ponadto reguluje ciśnienie osmotyczne w obrębie komórek. Jest zatem dość mocno niezbędny dla każdego człowieka. Dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek to około 40-50 mmol. Dostarczenie tego do organizmu wymaga odpowiedniej diety bogatek w ziemniaki, kaszę gryczaną, pomarańcze, cielęcinę, jajka, sok pomidorowy, pomidory, groszek, banany oraz jabłka. Nie jest tego wiele do zapamiętania, a możemy uniknąć dużej masy komplikacji. Pamiętajmy jednak, że z ilością potasu nie można przesadzić. Zbyt duża ilość tego pierwiastka powoduje choćby zaburzenia pracy serca, skurcze i drętwienie kończyn. Teoretyczne, kiedy spożywamy zbyt dużo pokarmów bogatych w potas, to organizm powinien to automatycznie wydalać. Mechanizm ten jednak nie zawsze działa. Istnieje wówczas duże ryzyko wystąpienia hiperkaliemii. Do tego stanu mogą przyczynić się różne schorzenia naszego organizmu: choroby nerek, które zmniejszają usuwanie potasu przez nerki, krwotoki, które powodują zmniejszenie objętości krążącej w organizmie krwi, krwotoki, które powodują zmniejszenie objętości krążącej w organizmie krwi, nadmierne wydzielanie insuliny przez trzustkę lub zbyt duża jej podaż, żywienie pozajelitowe lub podawanie nieodpowiednich kroplówek, krwawienie w obrębie przewodu pokarmowego, związane z zapaleniem błony śluzowej jelit lub wrzodami żołądka oraz nadmierny rozpad erytrocytów, komórek nowotworowych i innych komórek.
O schorzeniu zwanym hiperaliemią możemy mówić, gdy ilość potasu w naszym organiźmie przekracza 5,5 mmol/l.
Jeśli stężenie tego pierwiastka jest równe lub przekracza 7,0 mmol/l może dojść nawet do śmierci pacjenta. Dlatego nadmiar potasu jest mocno niebezpieczny dla naszego zdrowia i życia. Nadmiar potasu nie daje na początku żadnych objawów. Dlatego tak trudno go zdiagnozować. Później skutki uboczne są mocno uciążliwe. Następuje zaburzenia pracy serca, skurcze, obniżenie siły mięśniowej, porażenie mięśni, drętwienie kończyn, mrowienie, drgawki oraz apatia. Leczenie nadmiaru potasu zależy od tego, jakie spustoszenie zrobił pierwiastek. Jeśli poziom potasu jest umiarkowanie podwyższony, a badanie EKG nie wykazało żadnych nieprawidłowości, wydalanie nadmiaru potasu można zwiększyć za pomocą leków moczopędnych lub żywic jonowymiennych. Jest to stosunkowo łatwe do ogarnięcia. Najgorzej jest, kiedy poziom potasu jest o wiele za wysoki, a hiperaliemia jest bardzo ciężka. Głównym celem leczenia jest natychmiastowa stabilizacja błon komórkowych mięśnia sercowego. Konieczne jest także zahamowanie podawania tego pierwiastka. W przypadku osób, które mają problemy z niewydolnością nerek, pacjenci tacy powinni zostać poddani także dializie. Z diety trzeba też usunąć produkty z dużą zawartością potasu, jak:
- suszone owoce – morele, figi, jabłka, rodzynki,
- awokado,
- banany,
- owoce cytrusowe,
- pomidory i ich przetwory,
- ziemniaki.
Przyczyną hiperkaliemii może być nadmiar potasu w diecie.
Musi być on jednak wsparty przez inne schorzenia, które uniemożliwiają wydalenie potasu z organizmu. Najczęstszą odmianą tej choroby jest jednak hiperkaliemia polekowa, wywołana przyjmowaniem leków powszechnie stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Hiperalimię można zdiagnozować przede wszystkim za pomocą badań diagnostycznych z surowicy krwi. Norma wynosi norma 3.6-4.8 mmol/l.
[vlikebox]